NAJWAŻNIEJSZE DATY​

X-XII wiek

  • 997 – w Gdańsku gości św. Wojciech i chrzci wielu jego mieszkańców; początki chrześcijaństwa na Pomorzu Gdańskim
  • 1000 – utworzenie biskupstwa z siedzibą w Kołobrzegu
  • 1035 – reakcja pogańska, Pomorze Gdańskie uniezależnia się od Piastów
  • 1047 – najazd na Pomorze Gdańskie Kazimierza Odnowiciela
  • 1058 – po porażce Piastów w wojnie z Czechami Pomorze usamodzielnia się
  • 1116-1124 – podbój Pomorza przez Bolesława Krzywoustego, miejscowi książęta uznają jego zwierzchność
  • 1124-1128 – wyprawy misyjne Ottona z Bambergu; chrystianizacja Pomorza Zachodniego; utworzenie biskupstwa w Kamieniu Pomorskim
  • 1138 – testament Bolesława Krzywoustego – Pomorze Gdańskie staje się częścią dzielnicy senioralnej

XIII wiek

  • 1220-1266 – panowanie na Pomorzu Wschodnim Świętopełka Wielkiego; okres dynamicznego rozwoju tego księstwa
  • 1227 – po zjeździe w Gąsawie uniezależnienie się Świętopełka od Piastów
  • 1242-1253 – wojny Świętopełka z Krzyżakami
  • 1260 – bulla papieska Aleksandra IV przyznaje prawo organizowania w Gdańsku dorocznych jarmarków św. Dominika
  • 1266 – po śmierci Świętopełka Wielkiego podział Pomorza Wschodniego pomiędzy jego synów; wojny domowe
  • 1282 – zawarcie w Kępnie układu na przeżycie pomiędzy księciem gdańskim Mściwojem II a księciem wielkopolskim Przemysłem II
  • 1295 – po śmierci Mściwoja II i zjednoczeniu Pomorza Wschodniego z Wielkopolską Przemysł II zostaje koronowany na pierwszego po rozbiciu dzielnicowym króla Polski

XIV-XVI wiek

  • 1308-1309podstępne zajęcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków
  • 1466 – po II pokoju toruńskim przyłączenie Pomorza Gdańskiego do Królestwa Polskiego (jako Prusy Królewskie), w ramach którego ziemia ta posiada znaczną autonomię
  • 1478 – zjednoczenie Pomorza Zachodniego przez Bogusława X Wielkiego
  • 1586 – pastor ewangelicki w Bytowie Szymon Krofej wydaje „Duchowne piesnie Dra Luthera y ynszich nabożnych mężów z niemieckiego w slawięsky jęzik wilozone…”; pierwsza próba tłumaczenia modlitewników na język kaszubski

XVII – XIX wiek

  • 1627 – bitwa morska polskiej i szwedzkiej floty pod Oliwą
  • 1637 – umiera Bogusław XIV – ostatni książę z dynastii Gryfitów
  • 1648 – na mocy pokoju westfalskiego podział Pomorza Zachodniego pomiędzy Brandenburgię i Szwecję
  • 1655-1660 – potop szwedzki
  • 1683 – bitwa pod Wiedniem: u boku Jana III Sobieskiego walczyło wielu przedstawicieli szlachty kaszubskiej
  • 1772 – I rozbiór Polski, włączenie Pomorza Gdańskiego do Prus
  • 1850 – Florian Ceynowa publikuje pierwszą książkę w języku kaszubskim; początek regionalizmu kaszubskiego

Pierwsza połowa XX wieku

  • 1907 – w Kartuzach powstaje Kaszubskie Towarzystwo Ludoznawcze (Verein für kaschubische Volkskunde)
  • 1908 – początek wydawania czasopisma „Gryf”, wokół którego skupiają się liderzy ruchu kaszubskiego, tzw. młodokaszubi (A. Majkowski, J. Karnowski, L. Heyke)
  • 1912 – w Gdańsku powstaje Towarzystwo Młodokaszubskie
  • 1919 – delegacja Kaszubów w Paryżu, pokój wersalski
  • 1919-1939 – istnieje Wolne Miasto Gdańsk
  • 1920 – zaślubiny Polski z morzem; przyłączenie znacznej części ziem zamieszkanych przez Kaszubów do Polski (poza Gdańskiem i ziemią bytowsko-lęborską)
  • 1926 – kaszubska wieś Gdynia otrzymuje prawa miejskie
  • 1939 – inwazja nazistowska na Polskę; masowa eksterminacja ludności kaszubskiej; Kaszuby zostają wcielone bezpośrednio do III Rzeszy
  • 1945 – koniec II wojny światowej; masowe przesiedlenia ludności; przyłączenie Gdańska i Pomorza Zachodniego do Polski

Druga połowa XX-XXI wiek

  • 1956 – na fali odwilży popaździernikowej powstaje Zrzeszenie Kaszubskie (od 1964 Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie); instytucjonalizacja ruchu kaszubskiego
  • 1970 – po drastycznej podwyżce cen mięsa w Trójmieście dochodzi do buntu robotników; komunistyczna władza strzela do robotników; liczne ofiary śmiertelne
  • 1980 – Porozumienia Sierpniowe; powstaje NSZZ „Solidarność”
  • 1987 – Jan Paweł II w Gdyni wzywa Kaszubów do zachowania rodzimego języka i kultury
  • 1990 – odrodzenie samorządów terytorialnych; pierwsze wybory samorządowe
  • 1999 – utworzenie województwa pomorskiego; pierwszy raz od czasów Świętopełka Wielkiego (XIII w.) obszar zamieszkiwany przez Kaszubów znajduje się w jednej jednostce administracyjnej
  • 2005 – język kaszubski zostaje ustawowo uznany za jedyny język regionalny w Polsce
Źródło