Zaborski Park Krajobrazowy​

zaborski park krajobrazowy
Zdjęcie: Wikipedia
Zaborski Park Krajobrazowy został utworzony w 1990 roku. Jego tereny obejmują środkowy jeziorny bieg rzeki Brdy, a obecna powierzchnia wynosi 34 026 ha. Powołanie parku miało na celu ochronę krajobrazu północno-zachodniej części Borów Tucholskich. Dodatkowo, od 2010 roku, Zaborski Park Krajobrazowy należy do największego w Polsce Światowego Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie. Na obszarze parku wydzielono 8 rezerwatów przyrody oraz utworzono 83 pomniki przyrody i 99 użytków ekologicznych. Zaborski Park Krajobrazowy jest również częścią sieci Natura 2000. Ukształtowanie terenu parku charakteryzuje się dużą różnorodnością, co jest związane z aktywną działalnością lądolodu na Pomorzu. Zanikając i cofając się, zostawił on wysoczyzny i wzgórza czołowo-morenowe w okolicach Brus i Charzyków (składające się z glin i piasków). Tu również znajduje się najwyższe wzniesienie Zaborskiego Parku Krajobrazowego – Wzgórze Wolność osiągające 206 m n.p.m. Z kolei wody roztopowe lądolodu ukształtowały rozległe żwirowo-piaszczyste tereny (nazywane sandrami), które przeważają w krajobrazie Borów Tucholskich.

Ważną część krajobrazu Zaborskiego Parku Krajobrazowego stanowią jeziora, których powstanie wiąże się ze zlodowaceniem bałtyckim. Różnią się one pomiędzy sobą wielkością – są wśród nich małe śródleśne oczka wodne, ale również Jezioro Charzykowskie o powierzchni 1 363,8 ha. Zajmuje ono 7. miejsce pod względem wielkości wśród jezior Pojezierza Pomorskiego oraz 21. wśród jezior Polski w ogóle. Wielkość Jeziora Charzykowskiego stanowi tu jednak wyjątek, a zdecydowana większość zbiorników wodnych jest małych rozmiarów. Na terenie parku najcenniejszymi przyrodniczo są jeziora lobeliowe i dystroficzne.

Szata roślinna Zaborskiego Parku Krajobrazowego charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem. Park swój wyjątkowy krajobraz zawdzięcza licznym zbiornikom wodnym oraz dużej lesistości – lasy zajmują ok. 63% całej powierzchni. Zbiorowiskami dominującymi w lasach są bory sosnowe, ale występują też niewielkie fragmenty lasów liściastych. Charakterystyczną cechą Borów Tucholskich są torfowiska, które licznie znajdują się w Zaborskim Parku Krajobrazowym, stanowiąc jeden z bardziej interesujących elementów jego przyrody. Można w nim znaleźć cały przekrój torfowisk – od niskich z dobrze zachowanymi mechowiskami (położonymi w dolinach Brdy i Zbrzycy) poprzez przejściowe aż do torfowisk wysokich.