Kamienne kręgi w Odrach

Zdjęcie: Wikipedia

Odry to niewielka wieś znajdująca się w powiecie chojnickim, niedaleko miejscowości Czersk. Kamienne kręgi w Odrach są największym takim kompleksem w Polsce i drugim co do wielkości w Europie. Cmentarzysko to zajmuje obszar ok. 8 hektarów i składa się z ok. 10 kamiennych kręgów różnej wielkości oraz 30 kurhanów, w których znajduje się ponad 600 grobów. Początkowo wszystkie z nich były oznaczone tzw. stelami, czyli płaskimi, pionowymi płytami. Największy z kamiennych kręgów ma średnicę 33 metrów, a każdy z nich tworzy od 16 do 29 głazów o wysokość od 20 do 70 cm. W centralnym miejscu kręgu znajduje się jeden lub dwa kamienie.

Według badań archeologicznych kamienne kręgi w Odrach należy łączyć z obecnością Gotów i Gepidów na tym obszarze. Kompleks ten datuje się na okres między I a II wiekiem, przy czym sami Goci przybyli ze Skandynawii na te tereny w ok. 70 roku i pozostali na Pomorzu najprawdopodobniej ok. 150 lat. Cmentarzysko w Odrach tworzą przede wszystkim grobowce rodzinne, a podczas prowadzonych tu wykopalisk odkryto m.in. tradycyjne ozdoby oraz rzymską ceramikę. Wiele ze znalezionych przedmiotów można zobaczyć w Muzeum Historyczno-Etnograficznym w Chojnicach. Na obszarze, gdzie znajdują się kamienne kręgi, organizowane są też różne imprezy kulturalne związane z kulturą Gotów.

Kamienne kręgi w Odrach wzbudzają bardzo wiele emocji zarówno wśród badaczy, jak i osób zafascynowanych tajemniczością oraz mistycznością tego miejsca. Oprócz archeologów, również astronomowie przeprowadzali tu swoje badania, sprawdzając, czy umiejscowienie głazów wiązało się z prehistorycznymi obserwacjami nieba. Zdaniem niektórych osób kręgi i kurhany są tzw. miejscami mocy, które skupiają energię Ziemi i Kosmosu, wierzy się również, że jest to strefa „niezwykle pozytywnej energii” bądź też, że kompleksy tego typu mają związek z pozaziemskimi formami życia.

Z kamiennymi kręgami w Odrach wiąże się również historia o duchach. Legenda głosi, że gdzieś wśród głazów znajduje się grób słowiańskiego księcia, który został pochowany w trumnie wykonanej z bursztynowej masy. W przeszłości paru śmiałków próbowało odnaleźć ukryty skarb, jednak przeszkodził im w tym duch zmarłego. Mówi się, że od tamtego czasu zjawa pojawia się wśród drzew, żeby strzec swoich tajemnic przed obcymi.

W 1958 roku powstał Rezerwat Przyrody Kręgi Kamienne w Odrach. Obszar ten jest wyjątkowy i tajemniczy również z biologicznego punktu widzenia. Można tu znaleźć kilkadziesiąt gatunków rzadko spotykanych porostów i kilka gatunków mchów rosnących na głazach. Najbardziej zadziwiające jest to, że wiele z nich normalnie występuje tylko na terenach wysokogórskich, a spotkanie ich na nizinach jest właściwie niemożliwe. Co więcej, niektóre z tych porostów są typowe przede wszystkim dla terenów Skandynawii.