Kamienne kręgi w Węsiorach

kamienne kregi
Zdjęcie: Wikipedia
Kamienne kręgi w Węsiorach położone są nad brzegiem Jeziora Długiego. Cały kompleks składa się z ok. 130 grobów płaskich, 20 kurhanów i 4 kamiennych kręgów, z których największy ma średnicę 26 metrów. Kręgi tworzą ustawione pionowo kamienie o wysokości rzadko przekraczającej 1,2-1,5 metra, a wewnątrz nich można znaleźć również dodatkowe kamienne słupy. Z kolei kurhany mają zwykle kolisty kształt, a ich średnica może przybierać od 4 do 16 metrów. Niektóre z nich pokrywają małe kamienie bądź uzupełniają głazy umiejscowione na ich szczycie.

Groby, które odkryto na terenie kamiennych kręgów, są rozmieszczone w różnych miejscach kompleksu, co wskazuje na brak konkretnej zasady ich umiejscawiania. Kierując się tą obserwacją, badacze wysnuli tezę o pierwotnie kultowej i społecznej (organizowanie wieców i sądów) funkcji kamiennych kręgów, które dopiero wtórnie zostały wykorzystane jako miejsce pochówków.
Utworzenie cmentarzyska w Węsiorach wiąże się z kulturą wielbarską, której przedstawiciele (Goci i Gepidzi) przybyli na tereny obecnej północnej Polski w drugiej połowie I wieku. W Węsiorach pochówków dokonywano w okresie od ok. 70-80 roku do przełomu II i III wieku. Wiele artefaktów odkrytych podczas wykopalisk na obszarze kamiennych kręgów w Węsiorach znajduje się w zbiorach Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.