Najważniejsze tańce kaszubskie

Dzëk

Taniec rybacki tańczony wyłącznie przez mężczyzn. Charakteryzuje się zawiłą choreografią, szybkim tempem, dużą ekspresją i gwałtownością ruchów. Muzyka wykorzystywana do tańczenia dzëka jest zapisana w metrum 2/4 i bazuje na szesnastkowych wartościach rytmicznych. Można spotkać się z kilkoma różnymi wersjami tego tańca, tak samo jak z jego odmiennymi nazwami. Na południu Kaszub nazywa się go Żekiem (od żuka), a na północy Dzekiem (od dzika). Tą ostatnią nazwę można łączyć jednak nie tylko ze zwierzęciem, ale również z dzikością. Możliwe jest też, że początek dzëkowi dały dzikie tańce korsarzy, które jak wiele innych zwyczajów korsarskich przeniknęły do życia rybaków

Kòséder

Taniec utrzymany w poważnym tonie, uważany za najważniejszy i najbardziej reprezentatywny dla Kaszubów. Jego nazwa pochodzi od zwrotu „kosić nogami”. Muzyka do kòsédera zapisana jest w metrum 2/4 i składa się z dwóch części. Pierwsza z nich jest poważna, lecz żywa, a drugą stanowi tradycyjna poleczka. W zależności od środowiska można było spotkać bardzo wiele odmian melodii kòséderowych.

Kùflôrz

Taniec rybacki utrzymany w tonacji durowej i wykonywany przez mężczyzn. Tematycznie nawiązuje do momentu powrotu rybaków z pomyślnego połowu. Tancerze, tupiąc butami z drewnianą podeszwą lub wykonanymi z drewna, chodzą po scenie z kuflem piwa i zwykle śpiewają.

Marëszka

Popularny taniec wykonywany na Kaszubach od bardzo dawna, którego pochodzenie nie jest do końca znane. Marëszke tańczy się parami w kole, a jego nazwa wywodzi się od zdrobniałej formy imienia Maria. Taniec ten pochodzi z grupy tańców zwanych „troflami”, które wykonywali niegdyś żeglarze i wzorowany jest na tańcach skandynawskich.

Nasza nënka

Zabawa taneczna, dawniej o charakterze obrzędowym, śpiewana zwykle na weselach przed oczepinami. Nënka to matka Kaszubka, która wykazuje się szczególnym uporem w czasie wydawania córki za mąż podczas targów rodziców ustalających szczegóły umowy małżeńskiej. Jest to żywy taniec zachowany w metrum 2/4 wykonywany w parach. Tworząc koło, tancerze ustawieni są na zewnątrz, a tancerki w środku, twarzami w kierunku tańca, który powinien być zgodny z ruchem wskazówek zegara.

Òwcôrz

Taniec obrzędowy wykonywany na powitanie wiosny. Jego muzyka, choreografia i nastrój nawiązują do obyczaju wyprowadzania owiec na pastwiska. W òwcôrzu występują soliści: pasterz, wilk i pies, na tle chóru, z którego nierzadko kilka dziewcząt ucieka przed wilkiem.

Szewc

Taniec, który naśladuje pracę szewca. Kobiety i mężczyźni bądź dziewczęta i chłopcy imitują czynności związane z tym rzemiosłem, takie jak: szycie czy wbijanie ćwieków, a następnie tańczą w parach, najczęściej w takt polki. Szewc rozpoczyna się pieśnią: „Szewiec, szewiec, pik, pik, pik, za pół dëtka cały dzéń”.

Wôłtôk

Taniec morski, który rozpoczyna się od naśladowania rękoma ruchu fal morskich. Na początku wôłtôka występują zwykle trzy osoby – jeden tancerz i dwie tancerki lub na odwrót. Z kolei druga część tańca jest szybka i zachowana w rytmie oberka. Tańczą w niej głównie mężczyźni, wykonując partie solowe, przede wszystkim podskakując i klaszcząc w podskoku, szybko przebierając nogami podczas zetknięcia ich z ziemią.

ŹRÓDŁA