Pokłony feretronów​

Pokłony feretronów to wyjątkowy zwyczaj, spotykany na Kaszubach. Praktykuje się go od stuleci (prawdopodobnie od około 350 lat), jednak jego początki nie są znane. Najprawdopodobniej tradycja ta ukształtowała się podczas pielgrzymowania do kaszubskich sanktuariów kalwaryjskich, przede wszystkim do Wejherowa. Feretrony to ciężkie dwustronne obrazy przedstawiające świętych bądź patronów parafii w ozdobnej ramie. Feretrony montowane są na dwóch drążkach, umożliwiających niesienie ich przez cztery osoby na ramionach w trakcie katolickich procesji i pielgrzymek.

Ten występujący na Kaszubach zwyczaj polega na tzw. „tańcu” feretronów. Pielgrzymki, które wyruszają z kościołów do innych centrów kultu, pokłonem obrazów żegnają swoją parafię, a przede wszystkim składają hołd mijanym kościołom, kapliczkom, ołtarzom czy krzyżom. Odbywa się to przy akompaniamencie orkiestry dętej, która wykonuje tzw. tusz, czyli rodzaj żwawego hejnału. Współcześnie zwyczaj ten jest praktykowany przez prawie wszystkie piesze pielgrzymki na Kaszubach. Okazjami do pokłonów feretronów są różne uroczystości kościelne, jednak wyjątkowo efektowne obchody można zaobserwować podczas wiosennych uroczystości odpustowych na Kalwarii Wejherowskiej.

Feretrony noszone są przez obraźników i obraźniczki, po jednej osobie przy każdym ramieniu obrazu. Najczęściej na przednią parę składają się bardziej doświadczeni mężczyźni, którzy w momencie głębokiego pokłonu biorą na siebie prawie cały ciężar feretronu. Grupy noszące obrazy mogą się również składać z kobiet, zwykle są to wówczas młode dziewczęta. Podstawowymi gestami wykonywanymi przez obraźników i obraźniczki są: znak krzyża, zatoczenie okręgu, pokłon bądź podrzut. Najczęściej jednak znak krzyża łączy się z kołowaniem. Przyjmuje się, że znak krzyża wyraża gest błogosławieństwa, a zataczanie koła symbolizuje doskonałość Boga. Zdarza się, że zamiast obrotu obrazu następuje jego podrzucenie, jednak nie jest znana symbolika tego motywu. Pokłony feretronów trwają stosunkowo krótko i są bardzo widowiskowe.

Więcej informacji

„Pielgrzymka do Wejherowa 2014” (Tomasz Dettlaff)
„Feretrony – tańczące święte obrazy” (Tomasz Smuga)
„Kościerska pielgrzymka w drodze do klasztoru w Wejherowie”
(Marek Wicki)
„Aerobik ze świętym obrazem (feretron dance)” (Andrew Chepry)